Ben jij een van de gelukkigen die binnenkort een presentatie mag geven? Maar breekt het zweet je al uit bij de gedachte eraan? Dan ben je niet de enige! Zeker wanneer presenteren geen dagelijkse kost is, kan het knap spannend zijn. Want wat als je fouten maakt? Wat als je gaat stotteren? Of nog erger: wat nou als niemand je verhaal interessant vindt?
Een pakkend verhaal vertellen is heus geen Russisch Roulette, ook al voelt het soms wel zo. Ik heb wat presentatie tips voor je op een rij gezet om je publiek te verleiden en ze te laten verlangen naar alles dat je te vertellen hebt!
Vooral bang dat je zenuwen de overhand krijgen? Lees dan dit artikel met tips bij spreekangst.
1. Heb een doel: waarom vertel je dit verhaal?
Het publiek voelt pas de urgentie om ergens naar te luisteren als jij als verteller dat ook voelt. Waarom geef je deze presentatie? Waarom vertel je wat je vertelt? Onderzoek hiermee niet alleen je eigen passie voor het onderwerp, maar ook de boodschap die je wil overbrengen.
Het werkt om voor jezelf een doel te stellen. Bijvoorbeeld: “Aan het einde van de presentatie moet iedereen actief nadenken hoe ze hun ecologische voetafdruk kunnen verkleinen”. Door je doel helder voor ogen te hebben, ben je in staat je presentatie doeltreffender in te richten. Want wat moet je vertellen om dit doel te bereiken? (En wat is juist overbodig en draagt niet bij aan het doel?)
Het helpt ook om een kernboodschap te formuleren. In de praktijk zie ik dat een presentatiedoel voor de meesten beter werkt.
2. Ken je publiek
Heb je een doel voor ogen? Dan is het belangrijk dat je ook weet wie je voor je hebt! Wat voor mening heeft je publiek over het onderwerp? Hoe ver staat die mening van je doel vandaan? Welke informatie kent de luisteraar al en heeft dus geen herhaling nodig? Waar is je publiek gevoelig voor? En waar haken ze af? Vaak kan je van te voren wel een inschatting maken hiervan. Dat helpt met het bepalen van de inhoud van je presentatie!
3. Ben relevant en sluit aan op de groep
Een goed begin is het halve werk: een cliché die niet voor niets populair is. Trek je in de eerste paar seconden van je presentatie de aandacht? Dan is de kans vele malen groter dat je publiek naar je volledige verhaal luisteren dan wanneer je dat niet doet.
Hoe je die aandacht trekt? Door ze een reden te geven naar je te willen luisteren. Maak het publiek meteen duidelijk wat ze uit je presentatie gaan halen: met welke kennis en/of competenties ze weg gaan. Geef ze informatie waar ze gretig naar zijn! Hoe je dat doet? Door je goed in te leven in wie je voor je hebt.
4. Open origineel
“Hallo, ik ben Jan en ik werk al 40 jaar bij deze firma. We zijn gespecialiseerd in… blablabla”. Hoe vaak heb je die opening al wel niet gehoord in je leven? En hoe vaak kreeg je daardoor écht zin in de presentatie? Zorg dat je publiek niet luistert uit fatsoen, maar omdat ze daadwerkelijk hunkeren naar alles wat je te vertellen hebt. Dat doe je met een originele opening. Prikkel ze bijvoorbeeld met een video of een anekdote!
5. Ben enthousiast en gepassioneerd
Hoe moet je publiek passie voelen voor een onderwerp als je dat zelf niet uitstraalt? Je mag dus echt wel laten zien hoe leuk je je onderwerp vindt. Enthousiasme is aanstekelijk: dus als jij straalt tijdens je presentatie, dan gaat het publiek vanzelf mee. Mits het oprecht is natuurlijk.
6. Durf te lachen en mensen aan te kijken
Hoe meer je mensen aankijkt en glimlacht, hoe meer ze jouw enthousiasme daadwerkelijk voelen. Daarnaast kom je veel oprechter over wanneer je oogcontact maakt: iemand die in zichzelf gekeerd is ziet eruit alsof ‘ie iets te verbergen heeft. Een ander voordeel van oogcontact maken is dat je ziet tegen wie je het hebt en wat voor effect je verhaal heeft op de kijker. Dan is het ook een stuk eenvoudiger de interactie aan te gaan.
7. Presenteer alsof je een verhaal vertelt
Hang heel je presentatie op aan een anekdote! Door je presentatie te vertellen als een verhaal, neem je je publiek nog meer aan het handje mee door alle informatie die je aan ze te vertellen hebt. Ben daarbij nonchalant.
De beste sprekers komen over alsof ze het verhaal zo ter plekke uit hun mouwen schudden. Dat is natuurlijk niet echt zo: daar gaat veel voorbereiding aan vooraf! Maar die nonchalantheid laat het verhaal wel lekker natuurlijk aanvoelen. Daar luisteren we liever naar dan iets gekunsteld!
8. Zorg dat je PowerPoint je niet overschaduwt
Laat ik voor eens en voor altijd duidelijk zijn: een PowerPoint hoeft niet! Dat iedereen het doet, wil niet zeggen dat het ook voor jou werkt. Gebruik alleen een PowerPoint wanneer deze jouw verhaal ondersteunt: niet omdat het moet. In sommige gevallen kan een (niet zo goede) PowerPoint namelijk zelfs de aandacht van je verhaal vandaan halen. Niet iets wat je wil toch? Kies je er toch voor een PowerPoint te gebruiken? Guy Kawasaki van Apple heeft wat richtlijnen die kunnen helpen opgesteld. Zo zou een slideshow max. 10 slides mogen bevatten en geschreven moeten zijn in een lettergrootte van minimaal 30pt. Handige richtlijnen, maar niet leidend. Mijn tip? Kies vooral wat voor jou werkt!
9. Schud je publiek zo nu en dan wakker
Je moet écht een goede spreker zijn, wil je publiek eindeloos naar jouw gepraat blijven luisteren. Het is niet realistisch te verwachten dat iedereen zijn aandacht erbij houdt als je presentatie enkel bestaat uit gesproken woorden. Schud je publiek zo nu en dan wakker met vragen, filmpjes of zelfs werkvormen waarbij ze moeten participeren.
10. Denk aan je non-verbale communicatie
Wist je dat maar een fractie van de impact van je verhaal in je tekst zit? Je non-verbale communicatie is ontzettend bepalend voor hoe je publiek je boodschap ontvangt en interpreteert! Zo haak je snel af bij iemand die alleen maar kaarsrecht staat tijdens een presentatie en geloof je iemand die onzeker staat te ijsberen ook minder snel.
Hoe je je non-verbale communicatie doeltreffend inzet? Daarover schrijf ik binnenkort meer!
11. Speel met je stem: je krachtigste wapen
Het gaat er niet alleen om wat je zegt, maar vooral hoe je het zegt. Voorkom dat je in die monotone Scheikundedocent van vroeger verandert en ontdek je stem. Je kan er ontzettend veel mee! Door te variëren in snelheid, volume en klankkleur hou je je publiek alert. Zeker wanneer je dit op de juiste momenten doet.
Zorg er wel ten alle tijden voor dat je goed verstaanbaar bent! Een goede ademhaling en heldere articulatie is dan ook de absolute basis om mee te oefenen. Door thuis te spelen met je stem ontdek je wat je er allemaal mee kan en krijg je er meer controle over.
Beter leren presenteren met de hulp van een professional?
Vind je deze lijst overweldigend? Snap ik! En dan is dit nog niet eens alles. Wil je écht alles uit de kast halen en je kwaliteiten als spreker aanzienlijk verbeteren? Neem dan contact met me op voor presentatietrainingen of coaching sessies. Bekijk het aanbod hier.
